DEZYNFEKCJA - OZONOWANIE !

Ozon, Ozonowanie, Sposoby Ozonowania – informacje ogólne

 

 

 1). Ozon

Ozon jest cząsteczką składająca się z trzech atomów tlenu (O3), z delta ujemnym i delta dodatnim ładunkiem elektrycznym. Cząsteczka ozonu jest bardzo niestabilna i ma krótki czas połowicznego rozpadu. Dlatego przekształca się relatywnie szybko w początkową formę czyli tlen. W istocie, ozon to nic więcej jak tylko tlen (O2) z dodatkowym atomem tlenu. Dodatkowy atom tlenu powstaje pod wpływem wyładowania elektrycznego w wyniku rozpadu cząsteczki tlenu. W naturze ozon powstaje w wyniku niektórych reakcji chemicznych. Najbardziej znany przykład to oczywiście tzw. warstwa ozonowa, gdzie ozon powstaje pod wpływem działania promieni słonecznych UV. Ozon powstaje również w czasie burz i przy wodospadach. Charakterystyczny "świeży, czysty, wiosenny" zapach deszczu jest rezultatem naturalnie powstałego ozonu w czasie burzy. Ozon pochodzi od greckiego słowa ozein co oznacza „czuć zapach”.

 

Ozon powstaje tylko w warunkach ekstremalnych. Mogą one zostać sztucznie stworzone w tzw. generatorach ozonu nazywanych też ozonatorami. Generatory ozonu generują ozon w wyniku wyładowań elektrycznych lub działania UV.

 

Ozon działa na zasadzie utleniania. Kiedy naładowana statycznie cząsteczka ozonu (O3) wchodzi w kontakt z elementem utlenialnym, cząsteczka ozonu natychmiast przechodzi w tlen. Wynika to z faktu, że ozon jest bardzo niestabilny i szybko powraca do swojej pierwotnej postaci, czyli tlenu (O2). Ozon może utleniać wszystkie rodzaje materiałów, ale również składniki nieprzyjemnego zapachu i mikroorganizmy takie jak wirusy, pleśnie i bakterie. Podczas działania ozonu dodatkowy atom tlenu uwalniany jest z cząsteczki i wiąże się on z materiałem, na który ozon działa. W końcu powstaje tylko czysta i stabilna cząsteczka tlenu.

 

Ozon to jeden z najsilniejszych dostępnych utleniaczy służących do utleniania substancji rozpuszczonej. Dodatkowy atom w cząsteczce ozonu wiąże się (utlenia) w ułamku sekundy z każdym składnikiem, który wchodzi z nim w kontakt.

 

Ozon może być stosowany w szerokim zakresie oczyszczania i dezynfekcji. W największym stopniu jest on używany do oczyszczania ścieków miejskich i produkcji wody pitnej (dezynfekcja). Jednakże w coraz większym stopniu jest on stosowany w różnych gałęziach przemysłu. W przemyśle spożywczym, na przykład, ozon jest używany do dezynfekcji, a w przemyśle papierowym i tekstylnym jest używany do utleniania ścieków. Główną zaletą ozonu jest jego "czysty" charakter, ponieważ doprowadza on do utlenienia materiału praktycznie bez powstawania produktów ubocznych. Ze względu na to, że ma on mocny rozpoznawalny zapach, bardzo niewielkie stężenia są natychmiast wyczuwalne. To sprawia, że praca z ozonem jest bezpieczna.

 

Ozon może być sztucznie generowany zgodnie z zasadą na jakiej powstaje w naturze, tzn. przy użyciu światła UV (warstwa ozonowa) lub przez wyładowania koronowe (wysokie napięcia, burze). W obu metodach wiązanie miedzy cząsteczkami tlenu jest zrywane, gdzie w konsekwencji powstają rodniki tlenu, które łącza się z cząsteczka tlenu dając O3 (ozon). W produkcji ozonu częściej stosowane jest wyładowanie koronowe ze względu na większą ilość zalet tej metody. Zalety te to niższe koszty produkcji ozonu (bardziej wydajna ekonomicznie) i większa trwałość systemu. Jako gaz źródłowy może być użyte powietrze atmosferyczne lub czysty tlen. Do produkcji czystego tlenu mogą być użyte koncentratory (separatory) tlenu do koncentracji tlenu z powietrza. Wyższe stężenie ozonu można osiągnąć jeśli zastosowany jest czysty tlen jak gaz źródłowy, np. z butli tlenowych.

 

W oczyszczaniu wody i powietrza zachodzi potrzeba produkowania ozonu w terenie.

 

Ze względu na jego krótki czas połowicznego rozpadu (półokresu trwania), ozon rozpadnie się praktycznie zaraz po jak zostanie wyprodukowany. Półokres trwania w wodzie to około 30 minut, co oznacza, że co każde pół godziny stężenie ozonu redukuje się o połowę w stosunku do początkowego (poprzedniego) stężenia. Na przykład, kiedy mamy 8 mg/l, koncentracja redukuje się co każde pół godziny następująco: 8; 4; 2; 1; etc. W rzeczywistości półokres trwania jest jeszcze krótszy, ponieważ mogą na niego wpływać różne czynniki. Te czynniki to temperatura, pH, stężenie ozonu oraz stężenie i rodzaj innych substancji rozpuszczonych. Ze względu na fakt, że ozon reaguje z wieloma innym komponentami, stężenie ozonu szybko spada. Kiedy większość związków jest utleniona, powstaje pozostałość ozonu, której stężenie nie spada już tak szybko.

 

Ozon jest szkodliwy dla zdrowia człowieka jeśli jest on wdychany przez dłuższy czas lub dużych stężeniach. Kilkanaście organizacji, takich jak m.in. Agencja Bezpieczeństwa Pracy i Zdrowia (OSHA) zaproponowała maksymalną dozwoloną (akceptowaną) wartość stężenia (MAC) ozonu. Wartość ta oznacza maksymalne stężenie na jakie może być wystawiony człowiek w danym czasie i dla danego związku. Dla ozonu wartość MAC wynosi 0.06 PPM dla 8 godzin na dzień, 5 dni w tygodniu (PPM = Pars Per Milion). Maksymalnie dla 15 minut stosowana jest wartość MAC wynosząca 0.3 PPM. Wspomniane powyżej stężenia są znacznie wyższe niż wartość progowa, przy której ozon może być wyczuwalny w powietrzu a obecność ozonu jest wyczuwalna w powietrzu już przy niewielkich stężeniach. Kiedy ludzie narażeni są na wysokie stężenia ozonu, objawy mogą być różne: od poczucia suchości w ustach i gardle, kaszlu, do bólu głowy i klatki piersiowej. Im stężenia bliższe są dawce śmiertelnej, pojawiają się bardziej ostre objawy.

 

2). Zastosowanie ozonowania

 

Usuwanie zapachów w pomieszczeniach mieszkalnych czy w samochodach może odbywać się przy użyciu ozonu. Ozon jest gazem nietrwałym a więc musimy go wyprodukować na bieżąco urządzeniem które się nazywa generator ozonu lub inaczej mówiąc ozonator. Proces ozonowania nie wymaga szczególnych umiejętności lub specjalistycznej wiedzy czy uprawnień ale musi być wykonywany przez osoby odpowiedzialne i z uwzględnieniem zasad opisanych w poradniku dostarczonym wraz z urządzeniem.

 

Najpopularniejszym zastosowaniem ozonu jest odgrzybianie klimatyzacji w samochodach. Wystarczy umieścić generator w pojeździe, uruchomić silnik, włączyć klimatyzacje, nadmuch na twarz, włączyć obieg wewnętrzny klimatyzacji i uruchomić generator ozonu na czas opisany w instrukcji obsługi (zazwyczaj jest to 20-30min. Usługa ta jest szeroko stosowana przez serwisy i warsztaty samochodowe ale nie jest zarezerwowana tylko dla wyspecjalizowanych placówek. Taką usługę można wykonać samemu we własnym zakresie i to kilka razy w roku. Aby przyspieszyć zwrot zakupu ozonatora można wykorzystać go do wykonywania usługowego w autach i mieszkaniach znajomych czy sąsiadów.

 

W przypadku pokoju hotelowego, który musi być przygotowany na nowego gościa w krótkim czasie dzięki wykorzystaniu generatora ozonu, można pozbyć się nieświeżego i nieprzyjemnego zapachu. Zanieczyszczone powietrze można zmienić w pełne świeżości pachnące w niespełna 45 minut, tylko dzięki wykorzystaniu odpowiedniego urządzenia. Zastosowanie generatora ozonu jest w stanie również zdezynfekować powietrze w pomieszczeniu jak i jego wyposażenie, ograniczając przy tym ryzyko zakażenia bakteryjnego, czy wirusowego. Ozonowanie oprócz tego, że sterylizuje pomieszczenie, to również całkowicie usuwa pleśń i grzyby, jak również w 90% usuwa wszelkie gryzonie, insekty i szkodniki.

 

Ozon ma jak najbardziej zastosowanie także w pomieszczeniach produkcyjnych zakładów przetwórstwa mięsnego, gdzie dzięki sterylizacji atmosfery w pomieszczeniu znakomicie poprawia sanitarne warunki. Surowiec do produkcji, jak również gotowy produkt, który znajduje się w atmosferze z zawartością ozonu jest odporny na zakażenia bakteryjne czy wirusowe.

 

Samochody służące do transportu mięsa i jego przetworów poddawane są ozonowaniu w celu wyeliminowania ogniwa umożliwiającego zakażenie towaru. Ozonowanie pomieszczeń, gdzie dokonuje się rozbioru mięsa, lad chłodniczych, pomieszczeń sprzedaży w sklepach mięsnych, przedłuża jak najbardziej świeżość i trwałość mięsa jak również jego przetworów. W ostatnich czasach nie bez znaczenia zauważa się w sklepach mięsnych świeży zapach pozbawiony typowego odoru psującego się mięsa.

 

W przetwórstwie rybnym ozonowanie pomieszczeń, gdzie znajdują się ryby całkowicie eliminuje przykry zapach i przedłuża świeżość ryb.

 

W przypadku hodowli zwierząt ozonowanie zapobiega chorobom zakaźnym jak również usuwa nieprzyjemne zapachy z hodowli.

 

Ozon ma również zastosowanie na basenach, tak więc ozonowanie wody sterylizuje, usuwa glony, oczyszcza wodę, a przede wszystkim prowadzi do pełnej przejrzystości wody w zbiorniku.

 

Ozon ma zastosowanie też w szpitalach, przychodniach, salach operacyjnych, gdyż dzięki niemu można uniknąć infekcji i zakażeń.

 

Ozonowanie klimatyzacji można też zastosować gdy powietrze jest silnie zanieczyszczone, np. po pożarze ponieważ ozon jest silnym utleniaczem i rozbija łańcuch zapachowy.

 

3). Reakcja ozonu. Dobór stężenia O3 i czasu pracy ozonatora

 

Dobór właściwego stężenia ozonu jest zadaniem dla fachowca, który sam ustala wydajność ozonatora i czas zabiegu a tym samym stężenie ozonu w pomieszczeniu na podstawie wiedzy, praktyki i własnych obserwacji. Czas pracy ozonatora m.in. zależy od rodzaju i ilości usuwanego zanieczyszczenia (różne zapachy, mikroorganizmy i inne patogeny mają różną odporność na ozon), pojemności ozonowanego pomieszczenia a także od temperatury i wilgotności powietrza. Często potrzebne jest natlenienie lub zmniejszenie wilgotności powietrza w atmosferze pomieszczenia przed ozonowaniem

wilgotność względna: 30 – 60%

 

Stężenie ozonu i jego pomiar:

 

Stężenie ozonu mierzone jest specjalnym miernikiem który pokazuje ilość cząstek ozonu w powietrzu lub wodzie. Mierzona wartość wskazywana jest w jednostkach ppm

Stężenie to jest pochodną ułamka molowego i określa ile cząsteczek związku chemicznego przypada na 1 milion cząsteczek roztworu.

 

ppm=mg/l ppm=mg/m3

1 ppm = 2,14 mg O3/m3

okres połowicznego rozpadu ok. 20 - 30 minut

 

Dezynfekcja

Czas trwania zabiegu w zależności od osiągniętego stężenia ozonu.

Zalecane stężenie min. 1,5ppm

3h przy stężeniu 2ppm

2h przy stężeniu 3ppm

1,5h przy stężeniu 5ppm

 

Stężenie ozonu (obliczenie matematyczne)

Jak obliczyć jakie stężenie osiągniemy po godzinie pracy generatora o wydajności

7g/h w pomieszczeniu o kubaturze 100m3 ?

W ciągu 1h zostanie łącznie wyprodukowane 7000mg ozonu.

7000mg/100m3 = 70mg/m3

Okres połowicznego rozpadu wynosi ok. 20 minut dlatego dzielimy wynik przez 3. 70/3=23,3 mg/03

23,3 / 2,14 = 10,74ppm

 

Stężenie ozonu w praktyce

W praktyce pracy z ozonem często bywa, że stężenia ozonu w podobnych kubaturach inaczej wychodzą ze względu na różne warunki panujące w

ozonowanych pomieszczeniach takie jak: temperatura, wilgotność, materiały tekstylne znajdujące się w pomieszczeniu i inne czynniki odpowiadające za szybszy rozpad ozonu.

 

Ozonowanie bez miernika

Jeśli nie posiadamy miernika stężenia ozonu możemy ustalić czas ozonowania w przybliżeniu, np.

Dla pomieszczenia 8 x 4 x 2,6 = 83,2 m3

Cel - odświeżenie pomieszczenia

Czas – 30 min (generator DS. 7 )

Czas - 15min (generator DS. 14)

To samo pomieszczenie z uciążliwym zapachem powinniśmy ozonować o wiele dłużej.

Cel – usunięcie zapachu

Czas – 1-2h (DS. 7)

Czas - 45min – 1,5h (DS. 14)

Jeśli zapach będzie nadal wyczuwalny to zabieg należy powtórzyć.

 

Sposób ozonowania pomieszczeń mieszkalnych lub biurowych

Do ozonowania/dezynfekcji pomieszczenia np. o powierzchni 20m2 możemy użyć generatora o wydajności 7g/h który powinien nam utrzymać stężenie ozonu w pomieszczeniu 2 - 6 ppm.

Przed przystąpieniem do ozonowania musimy zamknąć okna i drzwi oraz uszczelnić otwory wentylacyjne aby uzyskać maksymalne stężenie progowe. W pomieszczeniu nie mogą znajdować się ludzie i zwierzęta, ponieważ ozon w dużym stężeniu jest bardzo szkodliwy! Generator należy ustawić w bezpiecznym, stabilnym miejscu (najlepiej na podwyższeniu) tak aby jego wlot oraz wylot nie były niczym ograniczone. Aby przeprowadzić dezynfekcję, usunąć nieprzyjemne zapach musimy utrzymać stężenie ozonu przez min. 30min. Ustawić na generatorze czas ozonowania włączyć urządzenie i opuścić pomieszczenie. Po upływie nastawionego czasu można wejść do pomieszczenia w masce gazowej całotwarzowej i otworzyć okna w celu szybkiego przewietrzenia. Z ozonowanego pomieszczenia można korzystać po minimum godzinnym wietrzeniu. Ze względu na różne powody nieprzyjemnego zapachu, może zajść potrzeba powtórnego ozonowania. Generator ozonu DS 7 obsługuje maksymalnie 70m2 (+/-161m3)

 

Sposób ozonowania po pożarze

Do ozonowania po pożarach potrzebne jest bardzo duże stężenie ozonu od około 90mg/m3 (42ppm).

Generator ozonu, który poradzi sobie z takim wyzwaniem to: DS 32, DS 46, DS.64, Atom II, DST 30, DST 50.

W zależności od kubatury ozonowanego pomieszczenia musimy mieć dobrane urządzenie o odpowiedniej wydajności produkowanego ozonu. W dużym przybliżeniu możemy przyjąć zasadę 1,15g/h wytwarzanego ozonu /1m3 pomieszczenia.

Przykładowo: dla pomieszczenia o powierzchni 16m2 i wysokości 230cm czyli około 36,8m3 odpowiednim urządzeniem do usunięcia zapachów spalenizny będzie DS 32 lub DST 30 z koncentratorem tlenu. Dla pomieszczenia około 30m2 będziemy potrzebować generatora DS 46 lub DST 50 z koncentratorem tlenu.

Proces ozonowania możemy zacząć po usunięciu wszystkich widocznych skutków po pożarze! Ozonowanie powinno trwać minimum 45min w kilku cyklach na przemian z wietrzeniem/napowietrzeniem ozonowanej kubatury aż do uzyskania pożądanego efektu.

 

Ozonowanie kabin pojazdów samochodowych i układów klimatyzacji w pojazdach

DS 7 lub DS 14 (w pozycji na 7g/h) DS 7 jest najsłabszym generatorem z rodziny DS. który nadaje się do ozonowania kabin pojazdów. W tym celu umieszczamy generator w kabinie w takim miejscu aby wlot nie był niczym zasłonięte oraz wylot miał co najmniej 30cm do przeszkody. Uruchomić pojazd /włączyć klimatyzacje na minimalną temperaturę/ nadmuch na 60% mocy /obieg zamknięty/ nadmuch na szybę. Ustawić czas na urządzeniu na 30min/włączyć generator/opuścić kabinę i zamknąć szczelnie pojazd.

Po zabiegu otworzyć drzwi pojazdu i wietrzyć przez minimum 10min. DS 14 lub DS 32 w pozycji 14g/h ozonować przez 20min. Pojazdy można ozonować również metodą z generatorem ozonu na zewnątrz poprzez rurę elastyczną. Takie rozwiązanie umożliwiają generatory ozonu oznaczone literką "R" w nazwie.

 

Ozonowanie klimatyzacji stacjonarnej generatorem przedmuchowym

Do ozonowania klimatyzatora w pomieszczeniu o dużej kubaturze można zastosować ozonator przepływowy z otwartą komorą ozonową i przewód elastyczny o średnicy 120mm. Podłączamy jeden koniec przewodu do generatora ozonu z króćcem wylotowym a drugi mocujemy przy spliterze klimatyzacji w miejscu zasysania powietrza.

Ustawiamy generator ozonu na pełną moc, ustawiamy na sterowniku czas np. 45min, włączamy ozonator i wychodzimy. Urządzenie wydmuchuje ozon z kanału ozonowego przez przewód elastyczny wprost w układ klimatyzatora przetwarzając około 320m3/min. Cały proces odbywa się automatycznie bez narażania zdrowia osoby wykonującej zabieg. Po ozonowaniu musimy przewietrzyć całe pomieszczenie aby ozon się ulotnił. Dzięki takiemu rozwiązaniu usługa odgrzybiania będzie skuteczna ponieważ główne stężenie ozonu przechodzi przez klimatyzator i nie ma tu większego znaczenia stężenie progowe uzyskiwane w pomieszczeniu.

Do takiego zabiegu można użyć wszystkie generatory ozonu z wyjściem umożliwiającym zamontowanie przewodu elastycznego 100mm lub 120mm np. DS 32 R o wydajności produkcji ozonu 32000mg/h.

 

Ozonowanie klimatyzacji stacjonarnej generatorem zasilanym tlenem

Zabieg odgrzybiania klimatyzatora można również wykonać za pomocą generatora ozonu z zamkniętą komorą ozonową DST. Generator ten współpracuje z ciśnieniowym koncentratorem tlenu co sprawia że ozon wychodzący z urządzenia jest silnie skondensowany i bardziej trwały niż ozon produkowany w procesie przepływu powietrza atmosferycznego przez ozonator.

Urządzenie DST tłoczy ozon do węża sylikonowego o średnicy zewnętrznej 8mm co umożliwia wygodne wprowadzenie go w dowolne miejsce.

 

Ozonowanie chłodni, zbiorników, owoców i warzyw w przechowalniach

Do ozonowania szczelnych kubatur jak np. chłodnie lub zbiorniki należy używać ciśnieniowego generatora ozonu o zamkniętej budowie z rodziny DST. Generator ten współpracuje z ciśnieniowym koncentratorem tlenu co sprawia że ozon wychodzący z urządzenia jest silnie skondensowany i bardziej trwały niż ozon produkowany w procesie przepływu powietrza atmosferycznego przez ozonator. Urządzenie DST tłoczy ozon do węża sylikonowego o średnicy zewnętrznej 8mm co umożliwia wprowadzenie go do szczelnej komory przez niewielki otwór. Jest to jedyna metoda ozonowania w warunkach podwyższonej wilgotności oraz innych niepożądanych dla elektroniki.

 

Warzywa lub owoce w komorze przechowalniczej można utrzymywać w kontrolowanej atmosferze ozonu co znacznie wydłuża je w doskonałej kondycji. Ozon unieszkodliwia szarą pleśń, bakterie gnilne i wiele innych które w normalnych warunkach dość szybko rozwijają się na żywności.

 

Do kontrolowania stężenia ozonu należy stosować sterowniki elektroniczne jak np. OS-4 lub OS-6 firmy Ecosensors . Umożliwiają one ustawienie zakresu stężenia ozonu jaki ma się utrzymywać w wyznaczonej kubaturze. Sterowniki mogą współpracować z wyznaczonymi generatorami z rodziny DS. i wszystkimi DST.

Do utrzymywania stężenia w komorach przechowalniczych lub dużych kubaturach najlepiej zastosować wydajne generatory przemysłowe o budowie monolitycznej Atom III lub Stardust One. Mieszczą one w swojej obudowie zespół wytwornicy tlenu, zespół filtrów, układ wytwornic ozonu oraz elektronikę sterującą zaś obudowa jest zrobiona z wytrzymałej na trudne warunki stali kwasoodpornej lub blachy malowanej proszkowo.

 

Podane powyżej wskazówki są orientacyjne i nie są wiążącą instrukcją wykonywania zabiegów ozonowania.

 

Karta charakterystyki zgodna z wymogami Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13

listopada 2007 r. W sprawie karty charakterystyki Dz. U. Z dnia 16 listopada 2007 r.

 

KARTA CHARAKTERYSTYKI Ozonu O3

 

1. Identyfikacja substancji/preparatu i identyfikacja przedsiębiorstwa

Nazwa handlowa:

Generator ozonu ( wszystkie wydajności w danym typoszeregu )

Nazwa produktu:

Ozon

Synonimy:

Tlen Triatomic

Wzór chemiczny:

O3

Zastosowanie:

Dezynfekcja pomieszczeń, ozonowanie gazów i cieczy.

 

2. Identyfikacja zagrożeń.

Klasyfikacja

Zwroty określające : Produkt szkodliwy

Zwroty R :

Działa szkodliwie przy wdychaniu.

 

3. Skład / informacja o składnikach.Składniki niebezpieczne

Nr WE Nr CAS Nazwa chemiczna Procent Niebezpieczny

1999/45/WE. 10028-15-6, O 3 1-15% Tak

 

4. Pierwsza pomoc

Wskazówki ogólne:

Ochrona dróg oddechowych.

W przypadku wdychania:

Przenieść na świeże powietrze. Jeśli objawy utrzymują się stosować sztuczne

oddychanie usta-usta i wezwać lekarza.

W przypadku kontaktu ze skórą:

Natychmiast zmyć wody i mydłem. Jeśli objawy utrzymują się, wezwać lekarza.

W przypadku kontaktu z oczami:

Przemywać dokładnie wodą przynajmniej przez 15 minut i skonsultować się

z lekarzem.

W przypadku spożycia:

Nie stwierdzono zagrożenia.

Rada dla lekarza:

Leczenie objawowe.

 

5. Postępowanie w przypadku pożaru

Stosowne środki gaśnicze

Użycie środków gaśniczych odpowiednich dla lokalnych warunków, dla

środowiska i źródła paliwa. Niepalny, ale zwiększa spalanie innych substancji.

Specjalnych zagrożeń związanych z narażeniem wynikających

z właściwości substancji lub preparatu jako takiego, produktów spalania,

powstających gazów

Ozon sam w sobie nie jest wybuchowy, jest bardzo niestabilny i ulega

rozpadowi w każdych warunkach. Może jednak jako silny utleniacz

reagować wybuchowo w reakcji z utleniającymi się substancjami.

 

6. Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia

do środowiska.

Użyć środków ochrony osobistej.

Środki ostrożności w odniesieniu do środowiska:

Nie stwierdzono zagrożeń.

Metody oczyszczania:

Woda i mydło.

 

7. Postępowanie z substancją/preparatem i jej/jego

magazynowanie.

Postępowanie

Wskazówki odnośnie bezpiecznego obchodzenia się z substancją

Nie wdychać oparów.

Składowanie

Wymagania wobec pomieszczeń magazynowych i zbiorników

Nie dotyczy.

 

8. Środki ochrony indywidualnej

Wartości dopuszczalnych norm narażenia na działanie:

Środki zmniejszenia narażenia na działanie w miejscu pracy.

Wytyczne dotyczące ekspozycji:

OSHA PEL: 0.10-ppm PEL/TLV OSHA PEL:-ppm PEL 0,10 / TLV

Środki higieny:

Woda i mydło..

Ochrona dróg oddechowych:

Zapewnić odpowiednią wentylację szczególnie w pomieszczeniach

zamkniętych. Stosować atestowane maski przeciwgazowe z aktywnym

węglem.

 

Ochrona rąk:

Nie stwierdzono zagrożeń.

Ochrona oczu:

Okulary ochronne szczelnie przylegające do twarzy.

Ochrona skóry:

Nie stwierdzono zagrożeń.

 

9. Właściwości fizyczne i chemiczne

Ciężar właściwy (H2O = 1):

2,144 g / L

Masa cząsteczkowa:

48.00

Temperatura zapłonu:

-111,9 ° C

Temperatura topnienia:

-192,7 ° C

Ciśnienie pary:

N / A Szybkość parowania (BuAc = 1):

N / A

Gęstość pary (powietrze = 1):

1.7

Rozpuszczalność w H2O wagowe:

0.49

Wygląd i zapach:

Bezbarwny do niebieskiego. Gaz o charakterystycznym ostrym zapachu

podobnym do ditlenku siarki i chloru - zapachu po silnej burzy.

 

10. Stabilność i reaktywność

Stabilność:

Ozon samorzutnie rozkłada się w każdych normalnych warunkach.

Niebezpieczne produkty rozkładu:

Wolne rodniki tlenu

Niebezpieczna polimeryzacja:

Nie występuje.

Niezgodności:

Ozon jest silnym utleniaczem i reaguje z utleniającymi się materiałami, zarówno

pochodzenia organicznego i nieorganicznego. Niektóre reakcje mogą bardzo

wybuchowe. Alkenes, benzene and other aromatic compounds, rubber,

dicyanogen, bromine diethyl ether, dinitrogen tetroxide, nitrogent trichloride,

hydrogen bromide, and tetrafluorohydrazine. Alkeny, benzenu

i innych związków aromatycznych, gumy, dicyanogen, brom eter dietylowy,

tetratlenek diazotu, nitrogent trichlorku, bromowodoru i tetrafluorohydrazine.

 

11. Informacje toksykologiczne

Ozon jest bardzo drażniący dla dróg oddechowych. Charakteryzuje się ostrym

zapachem łatwo wykrywalnym już w niskich stężeniach (0,02 ppm do 0,05

ppm). Ozon powoduje miejscowe podrażnienie oczu i błon śluzowych

i może spowodować obrzęk płuc w wysokiej ekspozycji.

 

12. Informacje ekologiczne

Nie stwierdzono zagrożeń.

 

13. Postępowanie z odpadami

Zgodnie z przepisami lokalnymi i krajowymi.

Kod odpadów - pozostałości po produkcie / niewykorzystany produkt

Gazy w pojemnikach ciśnieniowych.

 

14. Informacje o transporcie

Transport lądowy (ADR/RID)

 

Nie podlega przepisom transportowym.

Transport wodny śródlądowy

Nie podlega przepisom transportowym.

Transport morski

Nie podlega przepisom transportowym.

Transport lotniczy

Nie podlega przepisom transportowym.

 

15. Informacje dotyczące przepisów prawnych

Oznakowanie

Xn - Produkt szkodliwy.

Etykieta: OZON zagrożenie dla układu oddechowego.

Zwroty R

Klasyfikacja zgodna z europejską dyrektywą dotyczącą klasyfikacji

preparatów niebezpiecznych

1999/45/WE.

TSCA: OSHA: OSHA:

Sklasyfikowanych jako niebezpieczne zgodnie z definicjami zagrożenia dla

zdrowia i fizycznego zagrożenia przewidzianego w Hazard Communication

Standard (29 CFR 1910.1200)

 

16. Inne informacje

Zastrzeżenie:

Powyższe informacje na pewno nie wyczerpuje wszystkich możliwych

zagadnień pracy z generatorami ozonu i występujących zagrożeń wynikłych

z ekspozycji ozonu. Ten dokument przeznaczony jest dla użytkowników

generatorów i służb ratowniczych w przypadku powstania zagrożeń wynikłych

z zastosowania ozonu. Producent i dystrybutorzy nie odpowiadają za szkody

wynikłe z ich niewłaściwego zastosowania.

 

Tabela stężeń ozonu

OPIS CZAS EKSPOZYCJI WIELKOŚĆ PPM PRZELICZNIE MG/M3

Dopuszczalne stężenie ozonu na stanowisku pracy 8 h 0,05 - 0,1 ppm 0,107 - 0,2 mg/m3

Wyczuwalność zapachu - średnia 0,02 ppm 0,04 mg/m3

Wyczuwalność zapachu - zakres zależy od właściwości organizmu 0,01 - 0,04 ppm 0,02 - 0,086 mg/m3

Minimalne stężenie wywołujące podrażnenie oczu, nosa, gardła, ból głowy, skrócenie oddechu od 0,1 ppm od 0,2 mg/m3

Zaburzenia oddychania, zmniejszenie przyswajania tlenu, zaburzenia oddychania, ogólne zmęczenie i ból w piersiach, suchy kaszel 0,5 - 1,00 ppm 1,07 - 2,14 mg/m3

Ból głowy, zaburzenia oddychania, senność, ciężkie zapalenia płuc przy dłużej ekspozycji 1 - 10 ppm 2,14 - 21,4 mg/m3

Niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia 10 ppm 21,4 mg/m

Stężenie śmiertelne dla małych zwierząt w ciągu 2 godzin 15 - 20 ppm 32,1 - 42,8 mg/m3

Śmiertelne stężenie w ciągu kilku minut powyżej 1700 ppm powyżej 3 638 mg/m

 

mgr inż. Kinga Skalska

prof. dr hab. inż. Stanisław Ledakowicz

Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Politechnika Łódzka

Rozwój dezynfekcji chemicznej perspektywy wykorzystania ozonu. Streszczenie.

Ozon jako środek do dezynfekcji chemicznej

Bardzo skutecznym związkiem chemicznym – mogącym służyć do dezynfekcji – jest ozon będący jednym z najsilniejszych utleniaczy. Może być on stosowany w formie gazowej lub w postaci ozonowanej wody. Gazowy ozon jest wykorzystywany do sterylizacji pomieszczeń mieszkalnych i do eliminacji odorów.

Znajduje zastosowanie przy poprawie jakości i sterylizacji powietrza w budynkach użyteczności publicznej: teatrach, kasynach, szpitalach itd., a także komorach chłodniczych, zakładach przetwórstwa mięsnego i browarach (9). Ozon poddano badaniom porównawczym z wieloma środkami chemicznymi stosowanymi do dezynfekcji. W oparciu o te badania można stwierdzić, że góruje on nad innymi dezynfekantami. Wskazują na to chociażby badania przeprowadzone przez I.C. Telles Silveira (13), w których zestawiono działanie ozonu i podchlorynu sodu na organizmy występujące w ściekach szpitalnych, głównie Enterococcus species – Gram- -dodatnie bakterie odpowiedzialne za dużą część infekcji szpitalnych, jak np. infekcje układu moczowego, bakteriemia (obecność bakterii we krwi, bakteryjne zapalenie wsierdzia, zapalenie opon mózgowych). Testy dezynfekcji Enterococcus sp. wykazały skuteczność ozonu wobec tych patogenów, nawet wankomycynoopornych enterokoków (VRE); natomiast podchloryn sodu okazał się niewystarczająco skuteczny. Ponadto badania pokazały, że szybkość dezynfekcji ozonem jest wyjątkowo duża. Dlatego też ozon jako środek dezynfekcyjny wymaga krótkiego czasu kontaktu, w przeciwieństwie do podchlorynu sodu.

 

Kolejne badania przeprowadził A. Filippi, porównał on przeżywalność organizmów chorobotwórczych w urządzeniach stomatologicznych, które poddano dezynfekcji nadtlenkiem wodoru i ozonem (5). W próbkach z urządzeń dezynfekowanych nadtlenkiem wodoru wykryto obecność bakterii Pseudomonas aeruginosa, podczas gdy próbki z urządzeń poddanych działaniu ozonu nie zawierały tych mikroorganizmów (5, 13). Bardzo spektakularnym zastosowaniem ozonu jest odgrzybianie starych, zaniedbanych mieszkań czy domów, których niewłaściwa eksploatacja, a w szczególności brak wentylacji i utrzymująca się duża wilgotność, doprowadziły do rozprzestrzenienia się grzybów strzępkowych, popularnych pleśni, najczęściej z gatunków Stachybotrys chartarum czy Aspergillus versicolor. Grzyby te wydzielają niebezpieczne dla ludzi mykotoksyny, które ozon również skutecznie eliminuje. W USA funkcjonuje firma SCO Medalion Healthy Homes Ltd., która opracowała skuteczną technologię odgrzybiania mieszkań, a także całych domów (9). W obliczu zagrożeń terrorystycznych z wykorzystaniem broni biologicznej zaczęto się zastanawiać nad unieszkodliwianiem za pomocą ozonu niektórych bakterii, np. popularnego wąglika – Bacillus anthracis.

 

Ozon jest, jak wiadomo, skutecznym czynnikiem bakteriobójczym, ale czy także w stosunku do bakterii tworzących przetrwalniki, endospory? Dlatego ogłoszono konkurs na projekt badawczy unieszkodliwiania endospor bakterii wąglika, który wygrał zespół badawczy prof. M. Gurola (2005) z Uniwersytetu w North Karolina (USA). Prace badawcze w tym zespole są wciąż prowadzone i – jak wynika z ustnej informacji uzyskanej od kierownika tego projektu – skuteczność usuwania endospor B. anthracis zależy w dużym stopniu od wilgotności powietrza w zainfekowanym pomieszczeniu.

 

Niemniej jednak są to z pewnością bardzo obiecujące wyniki badań, rozszerzające zakres zastosowań ozonu (9). W wyniku zastosowania ozonu nie powstają szkodliwe produkty uboczne, natomiast jego nadmiar rozkłada się do tlenu. Kolejną zaletą jest możliwość wytwarzania go na miejscu w przenośnych generatorach. Niestety, jest on silnie korozyjny, zwłaszcza w środowisku wilgotnym, w związku z czym jego użycie musi być odpowiednio przemyślane. Ozon ma olbrzymie perspektywy w zastosowaniu do poprawy stanu powietrza. Trzeba sobie tylko zdawać sprawę, że stosować go można, unikając bezpośredniego kontaktu ludzi z mieszaniną ozonowo- powietrzną. Dopiero po wentylacji pomieszczeń, gdy resztki ozonu ulegną rozkładowi, można ponownie użytkować oczyszczane pomieszczenia (9). Podsumowanie Rozwój metod walki z drobnoustrojami doprowadził do poprawy jakości życia, a co ważniejsze, także do ograniczenia rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych. Niestety, skuteczność technik eliminacji mikroorganizmów jest w dużej mierze zależna od czynnika ludzkiego, tzn. od rzetelności pracowników.

 

Wspomniana wyżej zdolność pewnych mikroorganizmów patogennych do przeżywania na powierzchni obiektów nieożywionych, w przypadku niewłaściwego postępowania, może prowadzić do transmisji tych organizmów. Dlatego ścisłe przestrzeganie procedur dezynfekcyjnych i sterylizacyjnych w laboratoriach medycznych, mikrobiologicznych i przemysłowych jest bardzo ważne. Do podstawowych środków bezpieczeństwa w laboratoriach należą: noszenie jednorazowych fartuchów ochronnych i dobrze dopasowanych rękawiczek podczas wszelkich działań na terenie laboratorium, a także ich usuwanie każdorazowo przed opuszczeniem laboratorium przez personel.

 

Następnie mycie rąk przed opuszczeniem laboratorium i oczywiście dokładne, codzienne czyszczenie całego laboratorium. Istotne jest również ciągłe dążenie do zwiększania bezpieczeństwa w laboratoriach, w których występuje ryzyko związane z obecnością niebezpiecznych drobnoustrojów, a także poszukiwanie nowych metod walki z tymi mikroorganizmami.

 

Na przykład poprzez zastosowanie ozonu, który jest nie tylko znanym, skutecznym środkiem wirusobójczym, bakteriobójczym, grzybobójczym, ale także efektywnie usuwa jaja czy oocysty pasożytów, np. z rodzaju Cryptosporidium (3, 9).

 

 

Czynniki chorobotwórcze niszczone przez OZON:

 

• Aspergillus Niger

• Bacillus Bacteria

• Bacillus Anthracis

• Bacillus cereus

• B. cereus

• Bacillus subtilis

• Bacteriophage f2

• Botrytis cinerea

• Candida Bacteria

• Clavibacter michiganense

• Cladosporium

• Clostridium Bacteria

• Clostridium Botulinum Spores

• Coxsackie Virus A9

• Coxsackie Virus B5

• Diphtheria Pathogen

• Eberth Bacillus

• Echo Virus 29

• E-coli

• Encephalomyocarditis Virus

• Endamoebic Cysts Bacteria

• Enterovirus Virus

• Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici

• Fusarium oxysporum f.sp. melonogea

• GDVII Virus

• Hepatitis A virus

• Herpes Virus

• Influenza Virus

• Klebs-Loffler Bacillus

• Legionella pneumophila

• Luminescent Basidiomycetes

• Mucor piriformis

• Mycobacterium avium

• Mycobacterium foruitum

• Penicillium Bacteria

• Phytophthora parasitica

• Poliomyelitis Virus

• Poliovirus type 1

• Proteus Bacteria

• Pseudomonas Bacteria

• Rhabdovirus virus

• Salmonella Bacteria

• Salmonella typhimurium

• Schistosoma Bacteria

• Staph epidermidis

• Staphylococci

• Stomatitis Virus

• Streptococcus Bacteria

• Verticillium dahliae

• Vesicular Virus

• Virbrio Cholera Bacteria

• Vicia Faba progeny

 

Opracował:

Technik Kamil Rybacki